برای اطمینان از عملکرد بی‌نقص چیلرهای جذبی، لازم است دستورالعمل‌های نگهداری به‌طور دقیق اجرا شوند. در حین بهره‌برداری از این چیلرها، موارد زیر را به‌دقت رعایت کنید:
- الف: یکی از عوامل کلیدی در چیلرهای جذبی، حفظ سطح خلا در حد مشخص‌شده است. اگر گازهای غیرقابل‌تقطیر در سیستم جمع شوند، با استفاده از پمپ پرچ آن‌ها را از چیلر خارج کنید.
- ب: شرایط و حجم بخار، آب چیلد و آب برج خنک‌کننده که وارد سیستم می‌شوند، باید مطابق با مقادیر تعیین‌شده در برگه مشخصات فنی حفظ شوند. از ایجاد تغییرات ناگهانی در این پارامترها پرهیز کنید.
- ج: افت ناگهانی دمای آب برج که وارد ابزوربر می‌شود، ممکن است باعث کریستالیزه شدن محلول شود. تلاش کنید تأمین آب سرد از برج خنک‌کننده به‌صورت پایدار و یکنواخت انجام گیرد.
- د: استفاده از آب برج با کیفیت پایین می‌تواند ظرفیت سرمایشی چیلر را کاهش دهد (به دلیل رسوب‌گذاری در لوله‌ها). پیشنهاد می‌شود از دستگاه‌های سختی‌گیر برای جلوگیری از رسوب در لوله‌های ابزوربر و کندانسور استفاده شود. سختی آب برج نباید از 50 تا 90 ppm بیشتر باشد.
بازرسی هفتگی
ورود هوا به داخل چیلر جذبی می‌تواند ظرفیت آن را کاهش داده و کریستالیزاسیون محلول را به دنبال داشته باشد.
(برای آشنایی کامل با اینکه چیلر جذبی چیست و چگونه کار می‌کند، این مطلب را مطالعه کنید.)
برای حفظ خلا، موارد زیر را رعایت کنید:
آزمایش نشتی پمپ خلا
- شلنگی را به خروجی پمپ خلا وصل کنید و انتهای دیگر آن را در ظرف روغن پمپ خلا قرار دهید، به‌گونه‌ای که حداقل 6 میلی‌متر زیر سطح روغن باشد و ثابت بماند.
- شیر دستی بین چیلر و پمپ خلا و همچنین شیر بالاست پمپ خلا را ببندید.
- اطمینان حاصل کنید که فشار در ورودی پمپ خلا به 2 میلی‌متر جیوه مطلق برسد.
- اگر پس از سه دقیقه از راه‌اندازی پمپ خلا هیچ حبابی مشاهده نشد، یعنی لوله‌ها و پمپ خلا به‌خوبی نصب شده‌اند و مشکلی ندارند.
نگهداری پمپ خلا
اگر پمپ خلا به‌درستی مورد استفاده قرار گیرد، عملکرد آن دچار اختلال نخواهد شد. با این حال، عواملی مانند گازهای قابل‌تقطیر، ذرات ریز، گردوغبار (که توسط پمپ جذب می‌شوند) و خرابی روغن (به دلیل دمای بالا در کارکرد طولانی‌مدت) می‌توانند به اجزای پمپ آسیب برسانند. لذا فعالیت‌های زیر باید به‌صورت هفتگی انجام شوند:
روغن پمپ
اهداف استفاده از روغن عبارتند از:
- آب‌بندی کامل اجزای شیر خروجی و کاهش نشتی.
- روانکاری قطعات متحرک برای عملکرد نرم پمپ.
- ایجاد لایه‌ای از روغن بین دریچه و محور برای جلوگیری از نشتی بین ورودی و خروجی.
- افزایش سطح خلا با پر کردن فضای خروجی با روغن.
خواص روغن تأثیر زیادی بر سطح خلا دارد. همیشه مطمئن شوید که خواص و سطح روغن در محدوده استاندارد حفظ می‌شود. در صورت خراب شدن روغن، آن را تعویض کنید و اگر سطح روغن کاهش یافت، روغن جدید اضافه کنید. زمان تعویض روغن به عملکرد پمپ بستگی دارد؛ اگر پمپ عملکرد ضعیفی نشان داد، روغن را تعویض کنید.
همچنین، در حین کارکرد پمپ، ممکن است آب در پوسته آن جمع شود. اگر مقدار آب افزایش یابد، روغن بی‌کیفیت ممکن است به داخل اجزای پمپ نفوذ کند؛ در این صورت، روغن باید تعویض شود. برای این کار، شیر تخلیه روی لوله خروجی (در پایین پمپ) را باز کنید.
بازرسی و نگهداری
- روغن پمپ خلا وظیفه روانکاری و جلوگیری از نشت هوا به داخل چیلر را دارد تا از کاهش ظرفیت جلوگیری کند. از آنجا که ویسکوزیته روغن بر خلا و راه‌اندازی در دماهای پایین اثر می‌گذارد، همیشه از روغن توصیه‌شده برای پمپ استفاده کنید.
- اگر روغن کثیف شد، آن را تعویض کنید. در ابتدای بهره‌برداری، سیاه شدن روغن به دلیل خوردگی اولیه دریچه‌های کربنی طبیعی است و مشکلی ندارد.
روش تعویض روغن پمپ خلا
- لوله خروجی و سپس دریچه تخلیه روغن را باز کنید. پس از تخلیه کامل روغن کهنه، پمپ را برای چند ثانیه روشن کنید (در حالی که لوله ورودی به هوای محیط متصل است) تا روغن باقی‌مانده به‌راحتی خارج شود.
- دریچه تخلیه را ببندید و روغن جدید را از طریق لوله خروجی وارد پمپ کنید تا به سطح تعیین‌شده (بین دو خط نشانگر سطح روغن) برسد.
- لوله خروجی را دوباره نصب کنید.
راه‌اندازی در شرایط آب‌وهوایی سرد
در هوای سرد، به دلیل بالا بودن ویسکوزیته روغن، پمپ ممکن است متوقف شود و موتور به‌سختی کار کند. در این حالت، به مدت 2 تا 3 دقیقه پمپ را با لوله ورودی متصل به هوای اتمسفر روشن کنید تا گرم شود، سپس به حالت عادی بهره‌برداری کنید.
سایر شرایط
مکش اشیای خارجی یا استفاده بیش از حد ممکن است به پمپ آسیب برساند. همچنین، اگر محور قفل شود، موتور قادر به چرخاندن آن نخواهد بود. این مشکلات معمولاً با بهره‌برداری دقیق توسط اپراتور رخ نمی‌دهند.
در صورت بروز این موارد:
- اگر محور به‌راحتی نچرخد، احتمال وجود جسم خارجی یا قفل شدن محور وجود دارد.
- اگر خلا افزایش نیابد و کیفیت روغن، شیرها و فنرها مشکلی نداشته باشند، ممکن است فاصله بین اجزای پمپ بیش از حد شده باشد که ناشی از کار طولانی یا مکش گازهای خورنده است.
بازرسی سالانه
برای حصول به راندمان حداکثری، حداقل سالی یک‌بار باید غلظت محلول بروماید لیتیوم چک شود.
نمونه‌گیری از محلول لیتیوم بروماید
برای بهره‌برداری بهینه از چیلр جذبی، محلول لیتیوم بروماید باید حداقل سالی یک‌بار آزمایش شود. پیش از نمونه‌گیری، چیلر باید حداقل 6 ساعت کار کرده باشد. بهترین زمان نمونه‌گیری، پایان فصل بهره‌برداری است.
روش نمونه‌گیری:
- الف: شیر بخار (یا آب داغ) را ببندید، پمپ‌های آب چیلد و برج را خاموش کنید، ترمینال‌های رله‌های مربوطه را پل بزنید و دکمه راه‌اندازی چیلر را فشار دهید.
- ب: شیر میان‌بر مبرد را باز کنید تا مبرد کاملاً با محلول مخلوط شود.
- ج: محلول را حداقل 15 دقیقه با پمپ محلول هم بزنید تا غلظت آن به حدود 54% برسد (وزن مخصوص در دمای اتاق 1.6 باشد). سپس 300 سی‌سی از محلول را از شیر خروجی پمپ به‌عنوان نمونه بردارید.
- د: نمونه را در ظرفی کاملاً دربسته نگهداری کنید.
تنظیم رله‌های ایمنی
رله‌های ایمنی را به‌صورت دوره‌ای بررسی کنید. اگر از تنظیم خارج شده‌اند، با پیچ‌گوشتی آن‌ها را تنظیم کنید. پس از چند بار عملکرد، باز یا بسته بودن رله را در دما یا فشار مشخص‌شده چک کنید. اگر رله عمل نکرد، آن را با رله جدید جایگزین کنید. برای کنترل دقیق، از دماسنج یا فشارسنج با دقت بالا استفاده کنید.
کنترل کیفیت آب برج خنک‌کننده
کیفیت پایین آب برج می‌تواند با رسوب‌گذاری یا خوردگی، راندمان مبدل حرارتی را کاهش داده و به لوله‌ها آسیب برساند. کیفیت آب باید مطابق استانداردهای زیر باشد:
الف: کیفیت آب مصرفی (Make-up)
| مقادیر استاندارد | شرح |
| 6.0 – 8.0 | pH [25°C] |
| <200 | ضریب هدایت [25°C] (μS/cm) |
| <50 | یون کلراید Cl⁻ (mg Cl⁻/L) |
| <50 | یون سولف SCRIPTat SO₄²⁻ (mg SO₄²⁻/L) |
| <50 | سختی کلی (mg CaCO₃/L) |
| <0.3 | آهن Fe (mg Fe/L) |
| – | یون سولفید S²⁻ (mg S²⁻/L) |
| <0.2 | یون آمونیوم NH₄⁺ (mg NH₄⁺/L) |
| <30 | یون سیلیکا SiO₂ (mg SiO₂/L) |
ب: کیفیت آب برج در مدار گردش
| مقادیر استاندارد | شرح |
| 6.0 – 8.0 | pH [25°C] |
| <8200 | ضریب هدایت [25°C] (μS/cm) |
| <200 | یون کلراید Cl⁻ (mg Cl⁻/L) |
| <200 | یون سولفات SO₄²⁻ (mg SO₄²⁻/L) |
| <200 | سختی کلی (mg CaCO₃/L) |
| <1.0 | آهن Fe (mg Fe/L) |
| – | یون سولفید S²⁻ (mg S²⁻/L) |
| <1.0 | یون آمونیوم NH₄⁺ (mg NH₄⁺/L) |
| <50 | یون سیلیکا SiO₂ (mg SiO₂/L) |
ج: تخلیه آب برج خنک‌کننده
از آنجا که بخشی از آب به‌صورت بخار یا نشتی از سیستم خارج می‌شود و غلظت نمک‌ها افزایش می‌یابد، لازم است گاهی آب تخلیه شده و آب جدید (Make-up) اضافه شود تا کیفیت آب در محدوده استاندارد بند ب حفظ شود.
بازرسی و تمیز کردن لوله‌ها
رسوب روی سطوح داخلی لوله‌ها باعث کاهش کارایی مبدل‌های حرارتی (کندانسور و ابزوربر) می‌شود. اگر رسوب عملکرد سیستم را مختل کند، پیش از شروع هر فصل، لوله‌های اواپراتور و کندانسور را بررسی کنید. در صورت مشاهده رسوب، با روش‌های مکانیکی یا شیمیایی آن را برطرف کنید. نیاز به رسوب‌زدایی به میزان رسوب بستگی دارد. در ابتدای راه‌اندازی، به دلیل نفوذ احتمالی گردوغبار یا اشیای خارجی، وضعیت چیلر را در فواصل کوتاه (هفتگی یا ماهانه) بررسی کنید و پس از اطمینان از عملکرد صحیح، فواصل را افزایش دهید.
اگر ضخامت رسوب زیاد شود، کیفیت آب برج باید بازبینی شود. علائم رسوب‌گذاری شامل موارد زیر است:
- الف: کاهش ظرفیت چیلر
- ب: افزایش دمای مبرد تقطیر شده در کندانسور که به اواپراتور می‌رود.
- ج: کاهش دمای آب خروجی برج نسبت به حالت عادی و کاهش اختلاف دمای آب ورودی و خروجی.
- د: افزایش دما و فشار داخلی محلول رقیق ابزوربر.
اقدامات پیشگیری
برای حفظ ظرفیت و افزایش طول عمر چیلر جذبی، انجام اقدامات پیشگیرانه ضروری است. این اقدامات شامل رسوب‌زدایی لوله‌های کندانسور و ابزوربر به روش‌های مکانیکی و شیمیایی است که در صورت مشاهده علائم رسوب‌گذاری، مانند کاهش ظرفیت چیلر، افزایش دمای مبرد تقطیر شده، کاهش دمای آب خروجی برج یا افزایش دما و فشار محلول رقیق ابزوربر، باید اجرا شوند.
در ادامه، روش‌های رسوب زدای چیلر به تفصیل شرح داده شده است.
الف: رسوب‌زدایی مکانیکی
- شیرهای ورودی و خروجی را ببندید و شیرهای درین و ونت را باز کنید تا آب از لوله‌ها و واترباکس‌ها تخلیه شود.
- درپوش واترباکس‌ها را بردارید و سطوح داخلی را با برس تمیز کنید.
- لوله‌ها از جنس مس هستند؛ سطوح داخلی را با برس تمیز کنید و از آسیب به لوله‌ها جلوگیری کنید. بهتر است حین تمیزکاری آب در لوله‌ها جاری باشد.
- پس از اتمام، درپوش‌ها را پس از بررسی موارد زیر ببندید:
- بررسی خوردگی در اطراف لوله‌های ورودی/خروجی، اتصالات و فلنج‌ها.
- اطمینان از نبود برس، پارچه یا اشیای خارجی در لوله‌ها و واترباکس‌ها.
- بررسی سالم بودن واشرها.
ب: رسوب‌زدایی شیمیایی
رسوب به‌صورت لایه‌ای سخت تشکیل می‌شود که انتقال حرارت را کاهش می‌دهد.
- عناصر رسوب: شامل نمک کلسیم، زنگ آهن و گل.
- انتخاب مواد شیمیایی: پس از شناسایی رسوب، ماده مناسب انتخاب شود (معمولاً اسید کلریدریک با افزودنی):
- نمک کلسیم: اسید ضعیف.
- زنگ آهن: اسید قوی با افزودنی ضد خوردگی.
- گل: اگر ضخیم باشد، روش مکانیکی لازم است.
- اتصال لوله‌ها: آب چیلر را تخلیه کرده و اتصالات را طبق دستورالعمل انجام دهید.
- محلول اسید را با غلظت مشخص تهیه کرده و از شیر درین وارد سیستم کنید. شیر دیگر را ببندید و ونت را باز نگه دارید تا هوا خارج شود. این وضعیت را 4 تا 6 ساعت حفظ کنید.
ج: احتیاط‌ها
- مواد شیمیایی را قبل از ریختن در ظرف کاملاً مخلوط کنید.
- در صورت رسوب زیاد، غلظت اسید را کمی افزایش دهید.
- در حین شستشو، هوا یا گازهای تولید شده را تخلیه کنید.
بازرسی‌های دوسالانه
برای اطمینان از عملکرد پایدار و طولانی‌مدت چیلر جذبی، انجام بازرسی‌های دوسالانه ضروری است. این بازرسی‌ها بر بخش‌هایی تمرکز دارند که به دلیل استفاده طولانی‌مدت ممکن است دچار فرسودگی یا کاهش کارایی شوند، مانند شیشه چشمی و دیافراگم شیرهای دیافراگمی. این فرآیندها به حفظ کیفیت عملکرد چیلر و جلوگیری از خرابی‌های پرهزینه کمک می‌کنند. در ادامه، جزئیات مربوط به تمیز کردن شیشه چشمی و تعویض دیافراگم شیرهای دیافراگمی به‌طور کامل شرح داده شده است.
تمیز کردن شیشه چشمی
پس از 2 تا 3 سال، شیشه چشمی کثیف شده و سطح محلول قابل‌مشاهده نیست. واشر آن نیز خراب می‌شود و باید تعویض گردد.
روش شستشو:
- گاز نیتروژن به چیلر تزریق کنید.
- سطح محلول را با تخلیه کاهش دهید تا زیر شیشه چشمی قرار گیرد.
- شیشه را باز کرده، بشویید و با واشر جدید به‌دقت ببندید.
تعویض دیافراگم شیرهای دیافراگمی
زمان تعویض دیافراگم به تعداد دفعات باز و بسته شدن شیر و مدت بهره‌برداری بستگی دارد، اما معمولاً هر 2 تا 3 سال دیافراگم و پیچ‌ها تعویض می‌شوند. دیافراگم شیر دستی روی لوله پرچ را هر 1 یا 2 سال عوض کنید.
مراحل تعویض به صورت زیر است:
- چیلر را با گاز نیتروژن پر کنید.
- محلول و مبرد را تخلیه کنید.
- پیچ‌های درپوش شیر را باز کرده و درپوش را بردارید.
- دیافراگم را در جهت پادساعت‌گرد شل کرده و خارج کنید.
- دیافراگم جدید را نصب کنید.
- درپوش را قرار داده و پیچ‌ها را با دست سفت کنید.
- در حالی که شیر کاملاً باز است، دسته را یک‌چهارم دور بچرخانید و پیچ‌ها را با آچار محکم کنید.
- شیر را باز کنید و در صورت نیاز پیچ‌ها را دوباره سفت کنید.
- قطعاتی که با محلول در تماس نیستند را با روغن روانکاری کنید.
جمع بندی نهایی
شرکت گرین پاور سولوشن علاوه بر لیتیوم بروماید و … یک شرکت تولید کننده آنتی اسکالانت نیز است و محصولات باکیفیت و مؤثری برای جلوگیری از رسوب در سیستم‌های صنعتی ارائه می‌دهد. با ما بهره‌وری تجهیزات خود را تضمین کنید!
