کلیات
عملکرد بی عیب و نقص چیلرهای جذبی با رعایت دقیق دستورالعمل نگهداری به شرح ذیل میسر خواهد بود. در ضمن بهره برداری از چیلرهای جذبی موارد زیر را دقیقاً رعایت نمائید:
الف: عامل مهم در چیلرهای جذبی حفظ خلا به میزان تعریف شده می باشد. در صورتیکه گازهای غیر قابل تقطیر در چیلر جمع شده باشد با راه اندازی پمپ پرچ آنها را از سیستم خارح کنید.
ب: حجم و شرایط بخار، آب چیلد، آب برج خنک کننده که به سیستم وارد می گردد باید در حدود تعریف شده در برگه مشخصات فنی حفظ گردد. همواره از تغییرات ناگهانی در مقادیر فوق الذکر خودداری نمائید.
ج: کاهش ناگهانی درجه حرارت آب برج ورودی به ابزربر ممکن است سبب کریستال شدن محلول بشود سعی کنید تامین آب سرد از برج بصورت پایدار و یکنواخت باشد.
ه:استفاده از آب سرد برج با کیفیت نامرغوب می تواند ظرفیت برودتی چیلر جذبی را کاهش دهد (رسوب گذاری در داخل لوله ها) توصیه می گردد از دستگاه های سختی گیر جهت جلوگیری از رسوب گذاری در لوله های ابزربر و کندانسور استفاده شود. سختی آب برج نباید از ppm 50 تا 90 بیشتر شود.
بازرسی هفتگی
نفوذ هوا بداخل چیلر جذبی ظرفیت چیلر را کاهش داده و سبب کریستال شدن محلول می شود.
جهت حفظ خلا موارد زیر را مراعات کنید:
الف: آزمایش نشتی پمپ خلا
(1)یک شیلنگ را به خروجی پمپ خلا متصل کنید. انتهای دیگر شیلنگ را داخل ظرف روغن پمپ خلا قرار دهید و آنرا بطوی ثابت کنید که حداقل 6 میلیمتر زیر سطح روغن قرار گرفته باشد.
(2) شیردستی بین چیلر و پمپ خلا را ببندید همچنین شیر بالاست پمپ خلا را هم ببندید.
(3) مطمئن شوید که فشار در ورودی پمپ خلا به دو میلیمتر جیوه مطلق برسد.
(4)هرگاه هیچ حبابی در طول سه دقیقه پس از راه اندازی پمپ خلا تشکیل نگردید بدان معنی است که لوله های پمپ خلا وخود پمپ خلا در شرایط خوبی نصب شده اند و هیچ ایرادی ندارند.
نگهداری پمپ خلا
در صورتیکه از پمپ خلا بخوبی بهره برداری گردد هیچگونه خللی در عملکرد آن پدید نخواهد آمد. بهر حال ، گازهای قابل تقطیر مختلف ، ذرات ریز، غبار (که توسط پمپ خلا جذب می گردد) و فاسد شدن روغن که بر اثر درجه حرارت بالا در ضمن کارکرد مستمر وطولانی پمپ خلا اتفاق می افتد) سبب لطمه و صدمه به اجزا پمپ خلا می گردد. لازم است بصورت هفتگی فعالیت های زیر انجام گیرد:
الف: روغن پمپ
هدف از استفاده از روغن به شرح زیر است:
1)اجزا شیر خروجی توسط روغن کاملا غیر قابل نشتی و سیل (بسته) گردد و حتی الامکان نشتی را کاهش دهد.
2) اجزا گردنده روانکاری شده و پمپ روان کارکند.
3)لایه ای از روغن بین دریچه و محور ایجاد گردد و نشتی بین ورودی و خروجی رخ ندهد.
4)میزان خلا با پرشدن فضای قسمت خروجی با روغن افزایش می یابد.
همانطوریکه در بالا نشان داده شد خواص روغن تاثیر زیادی بر روی میزان خلا که حاصل می گردد، دارد. همواره دقت کنید که خواص روغن و سطح روغن در حدود تعریف شده حفظ گردند. در صورت فاسد شدن روغن آنرا تعویض کنید. وقتی که سطح روغن پایین بیاید روغن اضافه کنید فاصله زمانی برای تعویض روغن بستگی به چگونگی عملکرد پمپ دارد. در صورتیکه پمپ خلا عملکرد ضعیفی داشته باشد روغن آنرا تعویض کنید.
در ضمن عملکرد پمپ خلا ممکن است آب در پوسته پمپ جمع گردد . در صورتیکه آب در پوسته افزایش یابد روغن با کیفیت نامناسب ممکن است به داخل اجزا پمپ نفوذ نماید. در این حالت لازم است روغن را تعویض کنید برای تعویض روغن شیر واقع در روی لوله خروجی که در پایین پمپ نصب شده است را باز کنید.
ب: بازرسی و نگهداری
1)روغن در پمپ خلا وظیفه روانکاری پمپ را بعهده داشته و از نشت هوا بداخل چیلر برای جلوگیری از افت ظرفیت چیلر ، ممانعت بعمل می آورد. نظر به اینکه ویسکوزیته (لزجت) روغن بر روی درجه خلا و عملیات راه اندازی در درجه حرارت های پایین تاثیر دارد همواره از روغنی استفاده کنید که برای پمپ خلا توصیه شده است.
2)هرگاه روغن کثیف شده باشد آنرا تعویض کنید. در بهره برداری اولیه، روغن به نظر سیاه می رسد که ناشی از خوردگی اولیه دریچه های کربنی می باشد این حالت روغن عادی بوده واشکالی ندارد.
ج: روش تعویض روغن پمپ خلا
1)لوله خروجی را باز کنید و سپس دریچه تخلیه روغن را باز کنید. هنگامیکه روغن کهنه کاملاً تخلیه شد. پمپ خلا را برای چند ثانیه راه اندازی کنید. در این حالت لوله ورودی به هوای محیط متصل می باشد و روغن از داخل پمپ به سهولت تخلیه خواهد شد.
2)دریچه تخلیه را ببندید و روغن را بداخل پمپ خلا از طریق لوله خروجی بریزید تا به سطح تعریف شده برسد(بین دو خط بر روی نشاندهنده سطح روغن)
3) لوله خروجی را نصب کنید.
د: راه اندازی در شرایط آب و هوائی سرد
وقتیکه در شرایط آب و هوائی سرد پمپ پرچ راه اندازی گردد بعلت بالا بودن لزجت روغن پمپ ممکن است متوقف گردد و موتور براحتی نتواند کار کند در این حالت بمدت 2 تا 3 دقیقه پمپ را در حالی که لوله ورودی آن به هوای اتمسفر متصل است مورد بهره برداری قرار دهید تا پمپ گرم شود سپس آنرا در حالت عادی مورد بهره برداری قرار دهید.
ه: سایر شرایط
مکش اشیا خارجی و یا بهره برداری شدید ممکن است نواقصی را در داخل پمپ پدید آورد. همچنین در صورتیکه محور گیرپاچ کرده باشد موتور نمی تواند محور را بچرخاند این حالت ها معمولا در صورتیکه اپراتور با دقت از پمپ خلا بهره برداری کند پیش نمی اید.
در صورت وقوع چنین حوادثی به ترتیب زیر عمل کنید:
1)وقتی که محور پمپ براحتی دوران نمی کند ، احتمال وجود اشیا خارجی و یا گیرپاچ محور وجود دارد.
2)در صورتیکه میزان خلا توسط پمپ خلا افزایش نیابد ، هرگاه کیفیت روغن خوب باشد شیرها و فنرها اشکالی نداشته باشد ممکن است فاصله بین اجزا پمپ بیش از حد مجاز شده باشد و در نتیجه بهره برداری در زمان طولانی و یا مکش گازهای خورنده ایجاد می گردد.
بازرسی سالانه
نمونه گیری ازمحلول لیتیوم بروماید
برای اینکه چیلر جذبی با حداکثر کارآئی مورد بهره برداری قرار گیرد حداقل هر سال یکبار لازم است محلول لیتیوم بروماید مورد آزمایش قرار گیرد قبل از نمونه گیری لازم است چیلر جذبی حداقل بمدت 6 ساعت مورد بهره برداری قرار گیرد . بهترین موقع برای نمونه گیری انتهای فصل بهره برداری می باشد.
روش نمونه گیری به شرح زیر می باشد:
الف: شیر بخار (اب داغ) را ببندید. پمپ های آب چیلد و اب برج را خاموش کنید. بر روی ترمینال های مربوطه به رله های آب چیلد و آب برج پل بزنید، سپس بر روی دگمه راه اندازی چیلر عمل کنید.
ب: شیرمیان بر مربوط به مبرد را باز کنید تا مبرد کاملاً وارد محلول شود.
ج: محلول را بمدت 15 دقیقه و یا بیشتر بوسیله پمپ محلول بچرخانید تا متوسط غلظت محلول تقریباً به 54% برسد(در این حالت وزن مخصوص در درجه حرارت اتاق برابر 6/1 می باشد) حدود 300 سی سی از محلول را با غلظت حدود 54 درصد از شیر خروجی پمپ محلول بعنوان نمونه خارج کنید.
د: محلول را در داخل ظرفی که کاملاً بسته باشد نگهداری کنید.
تنظیم رله های ایمنی
رله های ایمنی را بصورت دوره ای بازرسی کنید. در صورتیکه از تنظیم خارج باشد با استفاده از پیچ گوشتی تنظیم کنید. بعد از آنکه رله چندین بار عمل کرد باز و یا بسته بودن رله را در درجه حرارت و یا فشار تعریف شده بررسی کنید. اگر رله کار نکند آنرا با رله نو تعویض کنید برای زیر نظر گرفتن عملکرد رله از دماسنج و یا فشار سنج با دقت های بالا استفاده کنید.
کنترل کیفیت آب برج خنک کننده
پایین بودن کیفیت آب برج به کاهش راندمان مبدل حرارتی از طریق رسوب گذاری و یا خوردگی منجر شده وبه لوله ها آسیب می رسد.
کیفیت آب باید براساس استانداردهای زیر باشد:
الف: کیفیت آب مصرفی (make up)
کیفیت آب مصرفی (make up) به شرح جدول زیر می باشد.
جدول استاندارد کیفیت آب مصرفی (make up)
شرح | مقادیر استاندارد |
پی – اچ [25 C] | 6.0 8.0 |
ضریب هدایت [25 C] (S/cm) | <200 |
یون کلراید Cl- (mg CL-/L) | <50 |
یون سولفات (mg So4 2-/1) SO4 2- | <50 |
سختی کلی (mg Ca Co3/1) | <50 |
آهن (mg Fe/l) Fe | <0.3 |
یون سولفید (mg S 2-/1) S 2- | __ |
یون آمونیم NH4 (mg NH4/1) | <0.2 |
یون سلیکا (mg SiO21) SiO 2 | <30 |
ب: کیفیت آب برج جاری در مدار گردش
کیفیت آب برج جای در مدار گردش به شرح جدول زیر می باشد.
جدول استاندارد کیفیت آب جاری در مدار گردش
شرح | مقادیر استاندارد |
پی – اچ [25 C] | 6.0 8.0 |
ضریب هدایت [25 C] (S/cm) | <8200 |
یون کلراید Cl- (mg CL-/L) | <200 |
یون سولفات (mg So4 2-/1) SO4 2- | <200 |
سختی کلی (mg Ca Co3/1) | <200 |
آهن (mg Fe/l) Fe | <1.0 |
یون سولفید (mg S 2-/1) S 2- | __ |
یون آمونیم NH4 (mg NH4/1) | <1.0 |
یون سلیکا (mg SiO21) SiO 2 | <50 |
ج: تخلیه آب برج خنک کننده
چون مقداری از آب بصورت بخار یا بصورت نشتی از سیستم خارج می گردد که منتهی به افزایش درصد نمک های موجود در آب می گردد لازم است جهت جلوگیری از افزایش غلظت آب هر ازگاهی مقداری از آب را تخلیه کنیم و بجای آن آب (make up) اضافه کنیم تا غلظت آب جاری در مدار در محدوده تعریف شده در بند 2 حفظ گردد.
بازرسی لوله ها و تمیز کردن آنها
رسوب تشکیل شده بر روی سطوح داخلی لوله ها سبب افت کارآئی مبدل های حرارتی (کندانسور و ابزربر) می گردد. وقتی که رسوب های ایجاد شده کیفیت عملکرد سیستم را کاهش می دهد لازم است قبل از راه اندازی در هر فصل از لوله های اواپراتور و کندانسور بازدید شود چنانچه رسوب مشاهده می شود بهتر است با استفاده از روش های مکانیکی و یا شیمیایی از سطوح داخلی لوله ها رسوب زدائی گردد. نیاز به انجام رسوب زدایی بستگی به وضعیت رسوب های تشکیل شده دارد . بخصوص چون در ابتدای راه اندازی اولیه ممکن است گردو غبار و یا اشیا خارجی به درون لوله ها رخنه یافته باشد لازم است وضعیت کارکرد چیلر را در ابتدا در فواصل زمانی کوتاه ( یک هفته و یا یکماه) مورد رسیدگی قرارداد. پس از اطمینان از عدم مشکلات در ابتدای راه اندازی می توان دوره های رسیدگی را با فواصل طولانی تر انجام داد.
هرگاه ضخامت لایه رسوب زیاد بشود لازم است کیفیت آب برج مورد رسیدگی قرار گیرد در صورت ایجاد رسوب در سطوح داخلی لوله ها علائم و نشانه های زیر ظاهر می شود:
الف: ظرفیت چیلر کاهش می یابد
ب: درجه حرارت مبرد تقطیر شده در کندانسور که به سمت اواپراتور جریان می یابد نسبت به حالت عادی افزایش می یابد.
ج: درجه حرارت آب برج که از چیلر خارج شده و به سمت برج جریان دارد کمتر از حالت های معمولی خواهد شد و اختلاف درجه حرارت آب برج ورودی و خروجی از چیلر کاهش می یابد.
د: درجه حرارت محلول رقیق ابزربر و فشار داخلی آن افزایش می یابد.
در صورت بروز علائم فوق الذکر جهت حفظ ظرفیت چیلر و طول عمر آن اقدامات پیشگیری زیر صورت گیرد:
الف: رسوب گیری لوله کندانسور و ابزربر بروش مکانیکی
با این روش تا حدودی عملیات رسوب زدائی انجام می گیرد
1)شیرهای ورودی و خروجی را ببندید و شیرهای درین وونت را باز کنید تا آب از لوله ها و واترباکس ها تخلیه گردد.
2)درپوش های هر دو واترباکس ها را بردارید. سطوح داخلی واترباکس ها را با برس تمیز کنید.
3) لوله از جنس مس می باشد. سطوح داخلی لوله را با برس که بداخل لوله ها وارد می شود تمیز کنید از ایجاد هرگونه صدمه به لوله ها جلوگیری کنید. در ضمن تمیز کردن بروش فوق سعی کنید داخل لوله آب جاری باشد در اینصورت تمیز کردن بهتر صورت می گیرد
4) وقتی که عملیات تمیز کردن تمام شد در پوشهای واترباکس ها را بعداز انجام عملیات زیر ببندید:
الف: هر قسمتی را از نظر خوردگی بررسی کنید در اطراف لوله های ورودی و خروجی اتصال لوله ها به دیواره های کناری ، و سطوح تماس دیواره های کناری و فلانچ ها با دقت بیشتری مورد بازرسی قرار گیرند.
ب: لوله ها و سطوح داخلی واتر باکس ها را از نظر عدم وجود برس پارچه و سایر اشیا خارجی با دقت بررسی کنید.
د: واشرهای مربوطه را به دقت بررسی کنید که احیاناً صدمه ای ندیده باشند.
ب: رسوب گیری به روش شیمیایی
رسوب معمولاً بصورت یک لایه سخت بر روی سطوح داخلی لوله ها تشکیل می گردد که اغلب به سختی قابل تشخیص است و باعث کاهش ضریب انتقال حرارت می گردد.
1)برای انتخاب روش شیمیایی موثر برای رسوب زدائی لازم است عناصری که آنرا تشکیل می دهند را بشناسیم رسوب ها معمولاً به شرح زیر هستند:
کلسیم
زنگ آهن
گل
2)تعیین مواد شیمیایی شوینده و روش رسوب زدائی
بعد از آنکه عناصر تشکیل دهنده رسوب تعیین گردید موثرترین مواد شیمیایی و روش جهت رسوب زدایی انتخاب می گردد معمولاً مخلوطی از محلول اسید کلریدریک وافزودنی شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد بطور کلی حالت های زیر پیش می آید.
نمک کلسیم اسید ضعیف
زنگ آهن اسید قوی وافزودنی شیمیایی ( جهت جلوگیری از خوردگی)
لایه گل در صورتیکه لایه گل ضخیم باشد اسید شوئی چاره کار نخواهد بود و باید به روش مکانیکی رسوب زدائی گردد.
3)اتصال لوله ها
ابتدا از شیرهای تخلیه کلیه آبهای چیلر را تخلیه کنید اتصال لوله ها به چیلر مطابق دستورالعمل باید صورت گیرد
4)بعد از آنکه در ظرفی محلول اسید را طبق غلظت تعیین شده تهیه گردید آنرا ازطریق شیر درین وارد سیستم می کنیم. در این حالت شیر درین دیگر را بسته و فقط ونت را باز می کنیم تا هوا خارج شده و محلول سیستم را پر کند. پس از رسیدن به این شرایط این وضعیت را برای مدت معین حفظ کنید طول زمان بستگی به نوع محلول شیمیایی دارد ولی از 4 تا 6 ساعت بطول می انجامد.
ج: احتیاط های لازم
1)قبل از اینکه مواد شیمیایی را داخل ظرف بریزید آنرا کاملاً هم بزنید
2)در مواردی که رسوب تشکیل شده بمقدار زیاد باشد غلظت اسید را اندکی افزایش دهید
3)جهت جلوگیری از وجود هوا و یا گاز در داخل سیستم در طول شستشو باید هوا ویا گازهای تشکیل شده همواره تخلیه گردند.
بازرسی های دو سالانه
تمیز کردن شیشه چشمی
بعد از 2 تا 3 سال از آغاز بهره برداری شیشه چشمی کثیف می گردد بطوریکه سطح محلول از طریق چشمی قابل تشخیص نمی باشد در این حالت واشر چشمی نیز فاسد شد ولازم است تعویض گردد.
شستشو چشمی بصورت زیر انجام می گیرد:
1)به داخل چیلر گاز نیتروژن تزریق می گردد.
2) سطح محلول را با تخلیه محلول کاهش می دهیم بطوریکه به زیر سطح چشمی برسد.
3) در این حالت چشمی را باز کنید پس از شستشو آن با استفاده از واشر جدید آنرا مجددا به دقت ببندید.
تعویض دیافراگم شیرهای دیافراگمی
دوره زمانی برای تعویض دیافراگم شیرهای دیافراگمی بستگی به تعداد باز و بسته کردن شیرها و زمان بهره برداری از چیلر دارد در هر صورت در فاصله زمانی 2 تا 3 سال دیافراگم ها و پیچ های شیر را معمولاً تعویض می کنند بخصوص دیافراگم شیر دستی نصب شده بر روی لوله پرچ را حتماً هر سال و یا هردو سال یکبار تعویض کنید.
روش تعویض دیافراگم به شرح زیر است:
1)چیلر را از گاز نیتروژن پر کنید.
2)چیلر را از محلول و مبرد تخلیه کنید.
3) پیچ های درپوش شیر را باز کرده ودر پوش را بردارید.
4)دیافراگم را در جهت عکس دوران ساعت بچرخانید و آنرا شل کرده و بردارید.
5)دیافراگم جدیدی بر روی بدنه شیر قرار دهید.
6)در پوش را بر روی دیافراگم قرار دهید و پیچ های مربوطه را با دست سفت کنید.
7)در حالی که شیر کاملاً باز می باشد دسته شیر را 4/1 دور بچرخانید وسپس پیچ ها را با آچار سفت کنید.
8)شیر را باز کنید و مجدداًَ (در صورت لزوم) پیچ های درپوش را سفت کنید.
9) قطعات شیر که تماسی با مسیر جریان محلول ندارند ر با روغن روان کاری کنید.