رسوب‌زدایی و رفع گرفتگی لوله‌های پلاستیکی یکی از چالش‌های رایج در سیستم‌های لوله‌کشی است که با مرور زمان و استفاده مداوم، به دلیل تجمع مواد معدنی، ذرات جامد و رسوبات مختلف در داخل لوله‌ها ایجاد می‌شود. این تجمعات باعث کاهش جریان آب، افت فشار و در نهایت مشکلات جدی‌تر در سیستم لوله‌کشی می‌شوند. از آنجا که لوله‌های پلاستیکی به نسبت لوله‌های فلزی حساس‌تر هستند، انتخاب روش مناسب و ایمن برای رسوب‌زدایی و باز کردن گرفتگی‌ها اهمیت بالایی دارد. آشنایی با راهکارهای موثر و متناسب با جنس لوله، می‌تواند به حفظ سلامت سیستم لوله‌کشی و کاهش هزینه‌های تعمیرات کمک کند. در ادامه به توضیح بیشتر در مورد رسوب زدایی لوله پلاستیکی میپردازیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این مورد با ما همراه باشید.
چگونه گرفتگی لوله پلاستیکی را برطرف کنیم
برای رفع گرفتگی لوله‌های پلاستیکی آب، می‌توانید از چند روش ساده و موثر استفاده کنید:
استفاده از آب داغ: در موارد گرفتگی‌های سبک، ریختن آب داغ در لوله می‌تواند رسوبات و چربی‌های جمع‌شده را حل کرده و راه را باز کند. البته باید مطمئن شوید که حرارت آب به لوله آسیب نمی‌زند.
محلول سرکه و جوش شیرین: ترکیب سرکه و جوش شیرین یک روش خانگی موثر است. ابتدا کمی جوش شیرین داخل لوله بریزید و سپس سرکه را اضافه کنید. واکنش شیمیایی بین این دو ماده به شل شدن رسوبات و رفع گرفتگی کمک می‌کند. بعد از چند دقیقه، آب داغ بریزید تا مواد شسته شوند.
استفاده از پمپ دستی (لوله‌بازکن): در صورتی که گرفتگی با روش‌های قبلی برطرف نشد، استفاده از پمپ دستی می‌تواند موثر باشد. این وسیله با ایجاد فشار و مکش، گرفتگی را باز می‌کند.
مایعات شیمیایی مخصوص لوله‌های پلاستیکی: اگر روش‌های خانگی کارساز نبودند، می‌توانید از محلول‌های شیمیایی مخصوص رسوب‌زدایی لوله‌های پلاستیکی استفاده کنید. این مواد با حل کردن رسوبات، گرفتگی را رفع می‌کنند، اما حتماً دستورالعمل استفاده را به دقت بخوانید و از این مواد با احتیاط استفاده کنید تا به لوله‌ها آسیبی نرسد.
زمان مناسب برای رسوب زدایی چه موقع است؟
زمان مناسب برای رسوب‌زدایی لوله‌های پلاستیکی به عوامل مختلفی مانند میزان استفاده از لوله‌ها، نوع آب (سختی و املاح آب)، و علائم گرفتگی بستگی دارد. با این حال، می‌توان چند نشانه و زمان پیشنهادی را در نظر گرفت:
هر ۶ ماه تا یک سال: اگر سیستم لوله‌کشی به‌طور مداوم در معرض آب سخت یا آب با املاح بالا باشد، بهتر است هر ۶ ماه تا یک سال اقدام به رسوب‌زدایی کنید تا از تشکیل رسوبات سنگین جلوگیری شود.
کاهش فشار آب: یکی از نشانه‌های اصلی زمان رسوب‌زدایی، کاهش فشار آب است. اگر متوجه کاهش شدید جریان آب در لوله‌های شدید، این مورد ممکن است نشانه‌ای از رسوب‌گیری باشد که نیاز به پاکسازی دارد.
بوی نامطبوع یا تغییر رنگ آب: اگر در آب بوی نامطبوع یا تغییر رنگ مشاهده کردید، این مورد هم می‌تواند به دلیل تجمع رسوبات و باکتری‌ها در لوله‌ها باشد و زمان مناسبی برای رسوب‌زدایی محسوب می‌شود.
رسوبات قابل مشاهده در خروجی‌ها: اگر در شیرها یا خروجی‌های آب، رسوبات سفید رنگ یا املاح مشاهده کردید، به احتمال زیاد درون لوله‌ها نیز رسوب‌گیری شده است. پس زمان رسوب زدایی فرا رسیده!
انواع رسوب زداها و انتخاب رسوب زدای مناسب
رسوب‌زداها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند و هرکدام با توجه به نوع لوله و نوع رسوبات عملکرد متفاوتی دارند. برای لوله‌های پلاستیکی، انتخاب نوع مناسب رسوب‌زدا بسیار اهمیت دارد، زیرا برخی مواد شیمیایی می‌توانند به پلاستیک آسیب بزنند. در ادامه، انواع رایج رسوب‌زداها و مناسب‌ترین آنها برای لوله‌های پلاستیکی را بررسی می‌کنیم:
رسوب‌زداهای شیمیایی اسیدی: این نوع رسوب‌زداها معمولاً بر پایه اسیدهای قوی مانند هیدروکلریک یا سولفامیک هستند و برای حل کردن سریع رسوبات سخت و سنگین در لوله‌ها به کار می‌روند. این مواد بیشتر برای لوله‌های فلزی مناسب‌اند و در صورت استفاده در لوله‌های پلاستیکی باید بسیار با دقت و به مقدار کم استفاده شوند؛ زیرا ممکن است به ساختار لوله پلاستیکی آسیب بزنند.
رسوب‌زداهای قلیایی: این رسوب‌زداها شامل ترکیبات قلیایی مانند هیدروکسید سدیم هستند و معمولاً برای حل چربی‌ها و رسوبات نرم‌تر به کار می‌روند. این ترکیبات برای لوله‌های پلاستیکی به‌نسبت ایمن‌تر هستند، اما باز هم باید با احتیاط استفاده شوند و بهتر است فقط در مواردی که رسوبات چرب دارند، از آنها استفاده کنید.
رسوب‌زداهای بیولوژیکی: برخی رسوب‌زداهای بیولوژیکی شامل آنزیم‌ها و باکتری‌های خاص هستند که به آرامی رسوبات آلی و چربی‌ها را تجزیه می‌کنند. این نوع رسوب‌زداها برای لوله‌های پلاستیکی کاملاً ایمن هستند و بیشتر برای رفع گرفتگی‌های ناشی از مواد آلی کاربرد دارند.
رسوب‌زداهای شیمیایی با ترکیبات ویژه:
در برخی سیستم‌ها، از موادی مانند لیتیوم بروماید استفاده می‌شود. این ماده که معمولاً در سیستم‌های خنک‌کننده و چیلرهای جذبی کاربرد دارد، به دلیل خاصیت جاذب رطوبت و توانایی حل رسوبات معدنی سبک و جلوگیری از تشکیل مجدد آنها، می‌تواند گزینه‌ای مناسب در شرایط خاص باشد. البته، استفاده از این ماده نیازمند رعایت دقیق دستورالعمل‌های ایمنی و سازگاری با جنس لوله‌ها است
بهترین انتخاب برای لوله‌های پلاستیکی
برای لوله‌های پلاستیکی، رسوب‌زداهای خانگی مانند سرکه و جوش‌شیرین و رسوب‌زداهای بیولوژیکی گزینه‌های بسیار مناسبی هستند. این مواد ایمن بوده و به لوله آسیب نمی‌رسانند، در حالی که رسوبات را به طور موثر تمیز می‌کنند. اگر نیاز به استفاده از رسوب‌زداهای شیمیایی دارید، بهتر است از نوع قلیایی و به مقدار کم استفاده کنید و دستورالعمل‌های سازنده را به دقت اجرا کنید.
مراحل انجام رسوب زدایی
برای رسوب‌زدایی لوله‌های پلاستیکی، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد. در ادامه مراحل ساده و موثری برای رسوب‌زدایی لوله پلاستیکی به‌طور گام‌به‌گام توضیح داده شده است:
بررسی نوع گرفتگی و انتخاب رسوب‌زدا
– ابتدا نوع رسوبات را ارزیابی کنید؛ اگر رسوبات سبک هستند، روش‌های خانگی مانند ترکیب سرکه و جوش‌شیرین مناسب است. در صورت وجود رسوبات سخت‌تر، ممکن است نیاز به استفاده از مواد قلیایی یا روش‌های فیزیکی باشد.
قطع جریان آب و تخلیه لوله
– پیش از شروع، جریان آب را قطع کرده و آب باقی‌مانده در لوله را تخلیه کنید. این کار باعث می‌شود رسوب‌زدایی بهتر و موثرتر انجام شود.
شستشوی نهایی با آب داغ
– پس از رسوب‌زدایی، برای شستشوی نهایی از آب داغ استفاده کنید. این کار باعث می‌شود تمامی رسوبات جدا شده و مواد باقی‌مانده از لوله‌ها خارج شوند.
بررسی فشار آب و عملکرد لوله
– پس از پایان کار، جریان آب را وصل کرده و فشار آب را بررسی کنید تا مطمئن شوید که لوله‌ها به‌درستی تمیز شده‌اند و گرفتگی برطرف شده است.
علت گرفتگی لوله
گرفتگی لوله‌های پلاستیکی می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. در ادامه به رایج‌ترین علل گرفتگی این نوع لوله‌ها میپردازیم:
رسوبات معدنی
– در مناطقی که آب دارای املاح و مواد معدنی (مانند کلسیم و منیزیم) بالایی است، این مواد به‌تدریج در دیواره‌های داخلی لوله رسوب کرده و باعث کاهش قطر داخلی لوله و گرفتگی آن می‌شوند.
چربی و مواد روغنی
– ورود چربی‌ها و روغن‌ها به سیستم لوله‌کشی، به‌خصوص در آشپزخانه، می‌تواند یکی از دلایل مهم گرفتگی باشد. این مواد به دیواره‌های داخلی لوله می‌چسبند و با گذشت زمان، مواد دیگر را نیز جذب کرده و منجر به گرفتگی می‌شوند.
مواد جامد و زباله‌ها
– مواد جامدی مثل مو، ذرات غذا، و حتی مواد زائد کوچک مانند دانه‌ها می‌توانند در لوله‌های پلاستیکی جمع شوند. به مرور زمان، این مواد با یکدیگر ترکیب شده و باعث انسداد جریان آب می‌شوند.
صابون و شوینده‌ها
– مواد شوینده و صابون‌ها به‌ویژه در حمام‌ها ممکن است به دیواره‌های لوله‌ها چسبیده و رسوبات صابونی ایجاد کنند. این رسوبات به‌تدریج سخت و سفت شده و موجب گرفتگی لوله‌ها می‌شوند.
رشد جلبک و باکتری‌ها
– در برخی شرایط، لوله‌های پلاستیکی ممکن است محیط مناسبی برای رشد جلبک‌ها و باکتری‌ها فراهم کنند. این موجودات می‌توانند به‌صورت لایه‌ای در داخل لوله‌ها تجمع یافته و جریان آب را کاهش دهند.
استفاده طولانی‌مدت و عدم نگهداری مناسب
– استفاده مداوم از لوله‌ها بدون انجام رسوب‌زدایی دوره‌ای، یکی دیگر از دلایل مهم گرفتگی است. با گذشت زمان، رسوبات و زباله‌های مختلف به‌تدریج در لوله‌ها جمع شده و باعث گرفتگی آنها می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
اهمیت رسوب زدایی لوله پلاستیکی آب گرم
رسوب‌زدایی لوله پلاستیکی آب گرم از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این لوله‌ها بیشتر در معرض تجمع رسوبات و گرفتگی هستند. در زیر دلایل اصلی اهمیت رسوب‌زدایی این نوع لوله‌ها را بررسی می‌کنیم:
حفظ جریان و فشار آب
– با رسوب‌زدایی منظم، از تجمع املاح و رسوبات که باعث کاهش قطر داخلی لوله می‌شوند جلوگیری می‌شود. این کار کمک می‌کند تا جریان آب گرم و فشار آن در وضعیت مطلوب باقی ماند ه و عملکرد سیستم لوله‌کشی بهینه بماند.
افزایش عمر مفید لوله‌ها
– رسوبات سنگین و تجمع یافته می‌توانند فشار بیشتری به دیواره‌های داخلی لوله‌های پلاستیکی وارد کنند و در نتیجه به مرور زمان، باعث ضعیف شدن یا ترک خوردن لوله شوند. با رسوب‌زدایی منظم، می‌توان عمر مفید لوله‌ها را افزایش داد و از هزینه‌های تعمیر و تعویض جلوگیری کرد.
کاهش مصرف انرژی
– در صورت تجمع رسوبات در لوله‌های آب گرم، عبور آب داغ دشوارتر می‌شود و آب برای رسیدن به دمای مطلوب به انرژی بیشتری نیاز پیدا می‌کند. این مسأله منجر به افزایش مصرف انرژی در سیستم‌های گرمایشی می‌شود. با رسوب‌زدایی، انتقال گرما سریع‌تر و یکنواخت‌تر انجام می‌شود و مصرف انرژی کاهش می‌یابد.
جلوگیری از تشکیل باکتری‌ها و آلودگی
– رسوبات موجود در لوله‌های آب گرم می‌توانند محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها و میکروب‌ها فراهم کنند. این موضوع می‌تواند به آلودگی آب و افزایش خطرات بهداشتی منجر شود. رسوب‌زدایی منظم به حفظ کیفیت و سلامت آب کمک می‌کند.
جلوگیری از خرابی دستگاه‌های متصل به لوله‌ها
– دستگاه‌هایی مانند آبگرمکن و پکیج‌های گرمایشی که به لوله‌های آب گرم متصل هستند، در صورت وجود رسوبات، ممکن است دچار خرابی شوند. رسوب‌ها می‌توانند به دستگاه‌ها آسیب وارد کرده و عمر مفید آنها را کاهش دهند.
رسوب لوله آب چه اثرات مخربی دارد
رسوب گرفتن لوله‌های آب می‌تواند اثرات مخربی بر سیستم لوله‌کشی و کیفیت آب داشته باشد. در ادامه به برخی از این اثرات منفی اشاره می‌کنیم:
کاهش فشار و جریان آب
افزایش هزینه‌های انرژی
کاهش عمر مفید لوله‌ها
کاهش کیفیت و بهداشت آب
خرابی دستگاه‌های متصل به لوله‌ها
افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری
اختلال در انتقال آب به مناطق مختلف خانه
ایجاد بوی نامطبوع
علائم گرفتگی لوله پلاستیکی
کاهش جریان آب
بوی نامطبوع
صوت‌های غیرمعمول
گرفتگی در چندین نقطه
آب‌جمع‌شدن در لوله‌ها
برگشت آب
نشت آب
تشکیل رسوب در لوله‌ها
مشکلات در عملکرد دستگاه‌های خانگی
سخن پایانی
به عنوان سخن پایانی باید گفت، رسوب‌زدایی لوله پلاستیکی و رفع گرفتگی آنها نه‌تنها به حفظ کارایی سیستم لوله‌کشی کمک می‌کند، بلکه از بروز مشکلات جدی‌تر و هزینه‌های بالای تعمیر نیز جلوگیری می‌نماید. با شناخت علائم گرفتگی و انجام رسوب‌زدایی منظم، می‌توان عمر مفید لوله‌ها را افزایش داد و کیفیت آب را بهبود بخشید. استفاده از روش‌ها و محصولات مناسب برای رسوب‌زدایی، به‌ویژه در سیستم‌های آب گرم، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به یاد داشته باشید که پیشگیری بهتر از درمان است؛ بنابراین، اقدامات لازم را برای جلوگیری از گرفتگی و رسوب‌گیری انجام دهید تا از یک سیستم لوله‌کشی سالم و کارآمد بهره‌مند شوید. با محصولات حرفه‌ای شرکت رسوب‌زدا، رسوبات را به‌سرعت و با کارایی بالا از بین ببرید. ما در گرین پاور سولوشن بهترین راه‌حل‌های پاکسازی صنعتی را ارائه می‌دهیم.
